De Ayurveda bestuderen voordat je aan yoga begint?
Hoewel yoga en Ayurveda twee aparte wetenschappen zijn, delen ze sommige eeuwenoude bronnen toch samen. En soms is het ook praktisch dat een patiënt die Ayurvedisch behandeld wordt, ook advies kan krijgen van een yoga-beoefenaar. Waar deze twee wetenschappen echter heel goed mee samen door één deur kunnen, is hun visie op ‘verbinding’. ‘Yoga’ betékent niet alleen ‘verbinding’, haar hele wezen, haar hele aard is op verbinding gericht.
Door: Robert Swami Persaud
Wanneer wij ons op de verbinding richten, wanneer wij er naar streven, zijn we juist bezig met afgescheidenheid. We maken van de verbinding dan immers een concept. We geven het een naam, bijvoorbeeld advaita, we gieten het in een vorm, zoals meditatie, en kunnen ons niet vinden in de mens die dat allemaal niet doet of die iets heel anders zegt. Zo ontstaan er verschillende concepten met als gevolg splitsing en conflict.
Als wij ouder worden en yoga blijft onze richtlijn vormen, dan stijgt onze geest naar hogere yogische lagen, waaruit elke afgescheidenheid is weggevloeid. Raken wij in de laag der Bhâkti Yoga dan dragen wij geen kenmerken meer van ons yogi-zijn, want kenmerken vormen de oude ego-behoeften van de beginnende zoeker. Kleding noch kralen sieren ons dan, omdat wij weten dat dit alleen maar verschillen benadrukt en daarmee afgescheidenheid.
Bhûta Vidaya
Hiermee raakt yoga de wetenschap der Bhûta Vidya, de oude tak van de Ayurveda die gaat over de geestesgesteldheid van de mens. Bhûta verwijst naar elementaal-achtige krachten in de natuur. Het zouden etherische wezens zijn met een bewustzijn dat zich tussen plant en dier bevindt. In alle mythen en culturen van de mensheid komen zij voor met namen als nimfen, kabouters, serafim, jorka’s enzovoorts. Deze bhûta’s zouden als het ware ‘plakken’ aan elk mens, natuurlijk niet allerlei vormen tegelijkertijd en ook niet altijd veel.
De oude natuurwet in de Ayurveda luidt: het gelijke trekt het gelijke aan. Met andere woorden: wij trekken díe bhûta’s aan wier trilling overeenkomt met onze gedachten en daden. Het vlees van een willekeurig warmbloedig dier dat wij nuttigen kent grove en degraderende trillingen. Zowel de yoga als de Ayurveda noemen de gevolgen daarvan tamas, verduisterend, vertragend, onwetend. Het is dan natuurwetmatig niets meer dan begrijpelijk dat aan ons bhûta’s zullen kleven met diezelfde aard, wij roepen ze als het ware op. Zo wórden wij wat wij eten. Als wij deze wetenschap begrijpen dan zien we ook de gevolgen in van het gebruik van tabak en alcohol; bhûta’s met een verdovende werking kleven dan steeds meer op ons dagelijks bewustzijn (manas).
Ama
Niet alleen verliezen wij daarmee onze schoonheid en balans (sattva) maar ook onze mogelijkheden ons te verbinden. De verbinding waar we over spreken is de verbinding aan het geestelijke. Als wij bijvoorbeeld iemand begroeten met het woord ‘namastè’, dan zeggen we in feite dat we ons verbinden (‘stè) met de ‘naam van de Hoogste’ (‘nama’) in de ander. Als wij deze groet hanteren terwijl ons bloed teveel belast is met ama (vervuiling als gevolg van onze vleesconsumptie of tabaksgebruik enzovoorts) dan kunnen wij die ander daarmee op een negatieve manier beïnvloeden.
In de Sûtra waarschuwt Patâñjali daar al tegen in II.40. In India ziet men om die reden vaak dat gevorderde yogi’s zich terugtrekken uit de wereld; men zegt dan weleens dat zij vanuit hun mystieke behoefte ongestoord willen leven, maar de werkelijkheid is dat zij zichzelf willen beschermen tegen de fysieke contacten met anderen. Deze yogi’s hebben helemaal niets tégen anderen, integendeel. Zij zijn zich echter bewust van de hoge staat van ama bij de mensen hetgeen hun eigen staat-van-zijn negatief kan beïnvloeden. Hun verbinding is een harte-verbinding; Patânjali beschrijft dat in II.41 waarbij hij zegt dat sattvische reinheid uit een psychische zuiverheid ontstaat.
Elementen in Ayurveda
De bekende hedendaagse auteur Vasant Lad pleit er waarschijnlijk om die reden voor om éérst de Ayurveda te begrijpen voordat je aan yoga gaat beginnen. De Ayurveda vormt immers een holistische visie op menswording en geneeskunde, op spirituele groei en balans. Nooit een stilstaande balans uiteraard, wat dat is alleen de dood zoals gezegd wordt. Een balans kán en mag om die reden niet volmaakt zijn; leven bestaat bij de gratie van een spanningsveld.
De Ayurveda bestudeert dit nogal nauwgezet, vandaar dat zij bij de mens niet louter kijkt hoe het met hem gaat en wat hij allemaal wel en niet doet, maar wat zijn of haar exacte type is. Want in het zoeken naar genezing heeft de mens vanaf de vroegste tijden altijd naar de natuur gekeken. Genezing vind je in de natuur. Er werden krachten gezien met een zogenaamde anabolische aard, opbouwend en krachtig, het begrip ‘aarde’ werd daar het symbool van, net zoals er krachten waren die een metabole aard hebben, die letterlijk alles kunnen transformeren en ‘vuur’ werd daar het symbool van. Maar ook katabolische krachten, krachten die verwaaien, versnipperen, verstrooien. De ‘lucht’ werd daar een symbool van. Zo kregen alle elementen: aarde, water, lucht, sfeer en vuur een betekenis die tot op vandaag een centrale rol speelt binnen de Ayurveda.
Bhoga-yoga
Gaat de patiënt naar een in de Ayurveda geschoolde yogadocent, dan zal deze geen asana’s voorschijven die in strijd zijn met het type van zo’n persoon, net zoals dat ook geldt voor voeding, kruiden en levensstijl.
Verbinding en reinheid zijn daarom sterk met elkaar vervlochten. Hoe hoger het doel is waaraan zich men wenst te verbinden hoe meer de reinheid aandacht vraagt.
De bekende yogaleraar Iyengar hanteert niet voor niets de term bhoga-yoga: het beoefenen van yoga louter voor het plezier, voor een zekere zelfgenoegzaamheid. Het wezen der yoga (verbinding) dringt totaal niet door in het dagelijks leven. De ‘yogi’ blijft in conflict met die en gene, gewoon in gedachten en gevoel. Het mag als zeer waarschijnlijk worden geacht dat de bhoga-yogi’s het grootst in aantal zijn.
Zelfbewustzijn
Moet je dan echt de Ayurveda bestuderen alvorens je met yoga begint? Zo strikt wordt dat niet bedoeld. Ayurveda betekent immers letterlijk ‘inzicht’ (veda) in het ‘leven’ (ayur). En dan gaat het in de eerste plaats om jouw eigen leven. Een eerste stap is meestal je eigen verbeeldingen eens onder de loep nemen. En wel met behulp van de grondhouding van alle yoga die zo mooi in het Engels wordt weergegeven: practice what you preach. Voel je je aangetrokken tot een der oudste Indiase geesteswetenschappen die de verbinding nastreeft? Verbinding met de goddelijke geestvonk in jezelf? Verbinding met een ieder die je daarom begroet met ‘namastè’? En ga je in de praktijk toch tegen deze verbinding in? Zo ja (en meestal is dat een ‘ja’) wordt je er dan bewust van. Er zijn geen asana’s tegen, alleen maar het jezelf bewust zijn van je ik (ahamkara). Dat is de eerste stap van Ayurveda.
Robert Swami Persaud
www.ayurveda-center.com
www.heerlijkyoga.nl
